ساختمان ها همان قدر که در طول روز خوب دیده می شوند، نیاز دارند که در شب هم همانقدر زیبا به نظر آیند. امروزه نورپردازی نمای مدرن یکی از فاکتورهای مورد توجه برای ارتقای کیفیت ساختمان ها به شمار می رود و با نورپردازی های مختلف، نمای ساختمان در شب جلوه و زیبایی خاصی پیدا می کند. نورپردازی نمای ساختمان به شکل های مختلف و با استفاده از تجهیزات متنوع صورت می گیرد که در این مقاله از نمالایت قصد داریم به بررسی آن بپردازیم.
نورپردازی نمای ساختمان
نما اولین عامل ارتباط دهنده و جذب کننده افراد و به نوعی معرف نوع و کیفیت ساختمان است. علاوه بر جنس و نوع مصالح به کار رفته در نمای خارجی ساختمان، نورپردازی نیز یکی از عوامل زیبایی نما و ظاهر ساختمان می باشد. هرچقدر طرح و مصالح به کار رفته در نما در طول روز به چشم می آیند و جلب توجه می کنند، در شب قابل مشاهده نیستند و حتی ساختمان هایی با زیباترین نمای خارجی نیز قابل تمایز با دیگر ساختمان ها نمی باشند. از این رو نورپردازی نما اهمیت ویژه ای دارد.
نورپردازی خارجی ساختمان می تواند کل و یا قسمتی از نمای ساختمان را در برگیرد. در اجرای نورپردازی برای آپارتمان های بزرگ و یا کوچک, خانه های ویلایی, منازل مسکونی و غیر مسکونی باید از لامپ ها و وسایل الکترونیکی کم مصرف استفاده شود.
انواع نورپردازی نمای ساختمان
نورپردازی استاتیک
یکی از رایج ترین روش های نورپردازی نما روش استاتیک می باشد که بهترین گزینه برای منازل مسکونی به شمار می رود. در این روش تقریبا تمام نورها ثابت هستند و تغییر شدت و رنگ ندارند. در نورپردازی استاتیک از چند لامپ با رنگ های متناسب با طرح نما استفاده می شود.
نورپردازی دینامیک
در این روش از لامپ های مختلف استفاده می شود که شدت نور و رنگ آنها متغیر می باشد و مناسب برای نمای ساختمان های تجاری و اداری است. در این روش می توان از چراغ های چشمک زن و همینطور رقص نور برای جذابیت بیشتر نورپردازی استفاده نمود.
نورپردازی به وسیله المان
از این روش برای نورپردازی ساختمان هایی که دارای المان و فاکتور برجسته در نمای خود نیستند، استفاده می شود. برای نورپردازی مدرن در ساختمان هایی که فاقد ستون یا برآمدگی در طرح نمای خارجی خود هستند، می توان این روش را به کار برد. با استفاده از این روش می توان هر طرح دلخواهی را به اجرا درآورد.
نورپردازی هوشمند
در حقیقت، نورپردازی هوشمند در مورد نظارت و کنترل بر روشنایی نمای ساختمان است. به عبارت ساده تر، به مجموعه ای از تجهیزات روشنایی هوشمند شامل لامپ ها و سیستم های روشنایی که با استفاده از برنامه، فرمان های صوتی و یا از طریق تلفن های هوشمند کنترل می شوند، نورپردازی هوشمند می گویند. تجهیزات نورپردازی هوشمند شامل پروژکتورهای LED، چراغ های دلفی، وال واشرها، نئون فلکس، سیستم مرکزی، شبکه اتصال وای فای (Wi-Fi)، اپلیکیشن موبایل یا نرم افزار مخصوص کامپیوتر دسکتاپ و دیگر وسایل نصبی است.
در این روش کاربر می تواند از طریق گوشی همراه یا هر دستگاه دیگری نورپردازی نما را به دلخواه تنظیم کند. این کار که شبکه سازی نام دارد، با استفاده از بستر اینترنت و سیستم مرکزی انجام می شود. کل سیستم روشنایی نما با استفاده از سیستم مرکزی تنظیم می شود. سیستم مرکزی با استفاده از اپلیکیشن مخصوص به گوشی همراه متصل می شود و وقتی کاربر یک ویژگی خاص را در نرم افزار گوشی فعال می کند، به سیستم مرکزی این سیگنال را می فرستد که آن ویژگی را انجام دهد.
نورپردازی تاکیدی
پنجره ها، ستونها و بالکن ها مناطقی هستند که با تاکید بر روی آنها هارمونی کلی بنا به نمایش در می آید. نور تاکیدی یا منطقه ای همانطور که از نامش پیداست، بایستی یکی از جنبه های بنا را بیشتر از باقی به یاد مخاطب بیاورد. به عنوان مثال، با تاکید بر روی ستون های ساختمان، بلندی و استحکام بنا را به مخاطب القا می نمایید. توان لامپ های بهکار رفته کم الی متوسط است و محل نصب عموما بر روی خود نما می باشد. می توانید از وال واشرهای LED برای این منظور بهره ببرید.
نورپردازی پس زمینه
یک روش هنری برای جدا کردن ساختمان از باقی صحنه نورپردازی پس زمینه ساختمان است. پس زمینه ممکن است شامل درختان یا هر چیز دیگری باشد، با نورپردازی جزیی از بنا و نورپردازی کامل پس زمینه، ساختمان از کل تصویر جدا می شود و مانند یک سایه از دور به نظر می رسد. این شکل از نورپردازی در سالن های تئاتر و سینما بیشتر انجام گرفته است.
نورپردازی خطی
نورپردازی خطی نما بهمنظور نشان دادن مرزها، مسیرها و تاکید بر خطوط نما مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوع نورپردازی، در بالا یا پایین لبه نوارهای برخی نماها، از خطوط نوری افقی استفاده می شود تا تاثیر بصری ساختار افقی ساختمان بیشتر شود. در نورپردازی خطی از فیبر نوری، نوارها و تیوب های ال ای دی استفاده می شود. برخی از این تجهیزات مانند فیبر نوری انعطافپذیرند و به راحتی برای تاکید بر فرم های مختلف معماری به کار می روند. نورپردازی با استفاده از خط نور در لبه های اصلی تشکیل دهنده حجم ساختمان به ویژه ساختمان هایی با نماهای تخت و فاقد برجستگی می تواند ساختمان را در پیش زمینه تاریک آسمان نمایش دهد.
اصول نورپردازی مدرن
توجه به رنگ و شدت نورها
اولین و مهمترین نکته در نورپردازی نما دقت به رنگ و شدت نورهای مورد استفاده در نمای بیرونی ساختمان است. رنگ و شدت نور باید چشم نواز بوده و با طراحی فانتزی چشم انسان هماهنگی داشته باشند.
اگر قصد دارید ساختمان را به لحاظ حجمی معرفی کنید، باید از شدت نورهای متفاوتی استفاده کنید. جزئیات ساختمان را به گونه ای روشن نکنید که همه آنها درخشندگی یکسان داشته باشند.
نورپردازی نما نباید چشم ها را آزار دهد، به طوری که فرد از نگاه کردن به آن بنا خودداری کند. رنگ های ملایمی مانند رنگ سفید و آبی بهترین انتخاب برای نورپردازی نمای ساختمان می باشند که جلوه و زیبایی خاصی به بنا می بخشند.
پنهان بودن منبع نور
منبع نورپردازی باید پنهان باشد مگر در موارد خاص. علاوه بر این، محل قرارگیری آن برای عموم قابل تشخیص نباشد و نمای ساختمان را بهم نریزد.
هماهنگی نورها با متریال ساختمان
نورهای بهکار رفته در نورپردازی نمای خارجی ساختمان بایستی با نوع مصالح و متریال بهکار رفته هماهنگی داشته باشد. در صورت عدم هماهنگی، نمای ساختمان زشت و گیج کننده بهنظر می رسد و نتیجه نورپردازی کاملا برعکس می شود.
متمایز کردن عناصر نمای ساختمان
برجسته تر کردن عناصر موجود در نما یکی از اهداف اصلی نورپردازی نمای ساختمان است. در زمان نورپردازی بایستی تعیین شود که کدام جنبه معماری ساختمان قرار است مورد توجه قرار بگیرد. معمولا پیش آمدگی ها مانند ایوان، ستون و قوس ها در نورپردازی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند.
استفاده بهینه از نورپردازی
از آنجاییکه نورپردازی نما باعث افزایش مصرف برق ساختمان می شود، بهتر است به صرفه ترین راه را انتخاب نمایید. بهعنوان مثال، به جای پر کردن کل نما با چراغ های نمای ساختمان قسمتی از نما را نورپردازی کنید. یا برای تعدادی از چراغ های نما سوئیچی تعبیه کنید تا وقتی کسی در اطراف نیست آنها را خاموش کنید .
تجهیزات نور پردازی نمای مدرن
از تجهیزات مختلفی در نورپردازی ساختمان ها استفاده می شود که مهمترین آنها چراغ ها و لامپ ها هستند. لامپ ال ای دی سقفی، ریسه تزئینی، ریسه شلنگی، محصولات روشنایی ای دی سی، پروژکتور ال ای دی، ترموستات ها و سنسورها از مهمترین و اصلی ترین اجزای نورپردازی نمای ساختمان هستند.
انواع لامپ
- لامپ ال ای دی (LED)
این نوع لامپ ها در رنگ های مختلف از جمله سفید موجود می باشند و در مقایسه با لامپ های قدیمی مصرف انرژی پایین تری دارند. ال ای دی ها لامپ های کم نوری هستند که به آسانی در مدارهای الکترونیکی قرار می گیرند؛ اما برخلاف لامپ های معمولی گرم نمی شوند. لامپ های ال ای دی انواع مختلفی دارند که برای نورپردازی فضاهای مختلف استفاده می شوند. لامپ ال ای دی سقفی یکی از نمونه های این مدل لامپ ها می باشد که در نورپردازی نمای ساختمان کاربرد دارد.
از فاکتورهایی که می تواند باعث کاهش قیمت لامپ های ال ای دی گردد، باید به مواردی همچون میزان ولتاژ لامپ، نوع و مدل، اندازه و ابعاد، برند تولید کننده، فلیکر یا نوسان لامپ اشاره کرد. با توجه به نوع کاربرد لامپ ال ای دی و مدل آن قیمت ها متفاوت می باشند. در نتیجه هرچقدر مدل لامپ ساده تر و اندازه لامپ کوچکتر باشد و یا سازنده آن از برندهای معتبر نباشد و کیفیت محصولاتش بالا نباشد، قیمت لامپ ال ای دی کمتر خواهد بود. - لامپ هالوژنی
لامپ های هالوژنی نسخه بهبود یافته لامپ های رشته ای هستند که در آنها رشته تنگستن در یک پاکت فشرده شفاف پیچیده می شود. در این لامپ از گاز هالوژن به جای خلا استفاده می شود که جلوی سیاه شدن تنگستن و تبخیر آن را می گیرد و عمر لامپ را طولانی تر می کند. - لامپ اس ام دی (SMD)
لامپ SMD در واقع نوعی از لامپ های LED اما با اندازه ای کوچکتر است که در آن دیودهای ساطع کننده نور بر روی یک برد سوار و لحیم شده اند. لامپ های SMD، دارای زاویه دید گسترده ای هستند، بنابراین برای روشنایی محیط های وسیع و تابلوهای روشنایی بسیار مناسب هستند. - لامپ فلوئورسنت فشرده (CFL)
لامپ فلوئورسنت فشرده بر خلاف فلوئورسنت معمولی که لرزش و صدای وزوز دارند و نور مایل به آبی تولید می کنند، نوری با رنگ تصحیح شده و با مصرف انرژی کمتر تولید می کند. لامپ فلوئورسنت فشرده از چند حلقه لوله ای پر شده از جیوه تشکیل شده است. این لامپ برای جایگزینی لامپ های رشته ای در خانه ها و ساختمان های تجاری طراحی شده است.