انواع سیم های برق ساختمان

انواع سیم و کابل برق ساختمان براساس مبحث 13 مقررات ملی ساختمان و اصول سازمان نظام مهندسی چیست؟ در هر قسمت از ساختمان از چه نوع سیم یا کابل با چه سایزی استفاده کنیم؟ برای پاسخ به این سوالات در این مقاله ابتدا لازم است تفاوت سیم و کابل و مشخصات اصلی آنها اعلام می گردد و در نهایت انواع سیم های برق در ساختمان ها تشریح می شود.

اندازه سیم های برق

 سیم های برق در اندازه های مختلف 0.5، 0.75، 1، 1.5، 2.5، 4، 6، 10، 16، 25، 35، 50 میلی متر مربع و حتی بالاتر برحسب قطر هادی سیم نیز وجود دارد. در ساختمان های مسکونی سیم های سایز 0.5 تا 16 میلی متر مربع عمدتا برای هادی های فاز و نول و ارت کاربرد دارند.

رنگ سیم های برق

رنگ سیم های برق مطابق بند 2-7-21 جلد اول نشریه 110 برای فازهای R و S و T باید به ترتیب قرمز، زرد و سیاه باشند سیم ارت نیز به صورت ترکیب رنگ زرد و سبز و سیم نول به رنگ آبی استفاده می شود. اما باید دقت شود که در سیم کشی ساختمان عمدتا در مدارات دو سیمه از سیم مشکی برای فاز و آبی برای نول، در مدارات سه سیمه فاز و نول به رنگ های مشکی و آبی و ارت به رنگ سبز و زرد استفاده می شود. دقت شود رعایت رنگ بندی در تاسیسات برق برای حفظ ایمنی الزامی است.

انواع سیم های برق

سیم های برق از نظر نوع ساختار درونی آن ها به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. این سه دسته شامل سیم افشان، سیم نیمه افشان و سیم مفتولی می شود.

سیم های مفتولی

این سیم ها که به سیم خشک نیز معروف هستند از یک هسته جامد منفرد با عایق پلاستیکی ساخته شده است. سیم مفتولی قابلیت اتصال و فرم دهی بهتری دارد، اما به دلیل سختی آن، خم شدن یا پیچاندن آن ممکن است به سیم آسیب برساند بنابراین این سیم‌ها در مواردی استفاده می‌شوند که نیازی به خم شدن آن‌ها نباشد. عمد ی کاربرد این سیم ها در سیم کشی تابلوها و توزیع کننده های برق استفاده می شود . ولتاژ نامی سیمهای مفتولی ۷۵۰-۴۵۰ ولت است و برای جریان های مختلف، با سطح مقاطع 1.5 تا ۲۴۰ میلی متر مربع ساخته میشوند.

 

سیم های افشان

این سیم از چندین رشته نازک سیم ساخته شده است که با هم یک هادی را تشکیل می‌دهد. سیم رشته‌ای انعطاف‌پذیر است، بنابراین برای کاربردهایی که سیم‌ها باید خم شوند یا پیچ خورده باشند مناسب است. برقکاران سیم رشته‌ای را بیش از سیم مفتولی ترجیح می‌دهند، زیرا به دلیل انعطاف‌پذیری، عبور آن از لوله‌ها آسان‌تر است. ولتاژ نامی این سیم ها ۵۰۰-۳۰۰ ولت است.

سیم برق افشان

سیم برق افشان به سیمی گفته می شود که انعطاف پذیر است. این سیم، چند رشته ای هم نامیده می شود؛ چون از چند رشته نازک رسانا یا هادی که دور هم پیچیده شده اند، تشکیل شده است.

یک سیم الکتریکی  هسته ای دارد که با مواد رسانا ساخته شده است. این سیم بسته به مقطع و مقصد می تواند تک رشته ای یا چند رشته ای باشد. ساختار این نوع سیم ساده است: هادی + عایق.

حاوی اجزایی است که هر کدام از مواد خاص با استاندارد مخصوص به خود ساخته می شوند. هادی یا همان هسته فلزی سیم برق غالبا از دو ماده مس و آلومینیوم ساخته می شود، اما در این نوع سیم، معمولا جنس این آلیاژ مس است که به عنوان رسانای الکتریکی بهترین کاربرد را دارد.

برای عایق بندی هر نوع سیم و کابل از یک ماده پلاستیکی استفاده می شود. نوع عایق بندی می تواند در قیمت سیم افشان موثر باشد. این ماده با توجه به کاربری سیم متفاوت است.

روکش سیم برق افشان معمولا از جنس PVC است. PVC خواص فوق العاده خوبی دارد که تنها یکی از آن ها خاصیت خودخاموش شوندگی است که موقع بروز آتش سوزی، بسیار کاربردی است.

سیم ارت افشان

سیم ارت افشان  از انواع سیم و کابل های برق است، این سیم برای تأمین ایمنی سیم کشی ها در مدارات مختلف کاربرد دارد. سیم های ارت افشان نوعی از سیم افشان محسوب می شوند. نحوه کار به این شکل است که جریانات اضافی الکتریکی را از سیم کشی ها خارج می سازد. از انواع سیم ارت، سیم ارت افشان یا سیم اتصال به زمین افشان است. ارت به معنی زمین است. این سیم، سیم اتصال زمین هم نامیده می شود.

چنانچه اختلالی  در وسایل برقی که با آن سروکار داریم موجود باشد، هنگام لمس و تماس با آن امکان دارد برق گرفته شویم. علت  این است که جریان اضافی برق می خواهد از بدن ما برای راهی برای انتقال و عبور کردن استفاده کند. کار سیم ارت افشان برای ما  این است که خود را در مسیر این اضافه جریانات برقی قرار می دهد و آن ها را به زمین منتقل می کند.

کاربرد سیم ارت افشان

سیم ارت افشان در واقع سیم اتصال به زمین است. وجود این سیم در همه سیستم ها و وسایل برقی و به علاوه سیم کشی ساختمان ها بسیار مهم است. وجود این سیم شرط استفاده ایمن از سیستم برق رسانی است. این سیم کنار سیم های فاز و نول قرار داده می شود. مدار سیستم ها و دستگاه های الکترونیکی بارهای الکتریکی اضافه دارد.

این سیم این بارها را به زمین انتقال می دهد و به این ترتیب از بروز اتصالات و شوک های ناگهانی الکتریکی که امکان دارد در تجهیزات و وسایل برقی رخ دهد، جلوگیری می کند. در واقع این سیم سبب می شود که از بروز حوادثی مانند آتش سوزی، اتصالات و برق گرفتگی جلوگیری شود. کار دیگری که سیم ارت افشان انجام می دهد این است که در هنگام صاعقه، بار الکتریکی که از برخورد صاعقه به وجود می آید را به زمین انتقال می دهد. اینگونه سبب محافظت جانی از انسان ها می شود. به طورخلاصه این سیم نقش محافظ و تأمین کننده ایمنی را دارد.

کابل و سیم آنتن

کابل آنتن نوعی از کابل چند رشته‌ای است که به کابل کواکسیال معروف است. در کل کابل کواکسیال یک مغزی رسانا دارد که با پوشش نارسانا محصور شده‌است و روی این لایه‌ منعطف هم لایه‌ی رسانای نازکی که برای انعطاف بیشتر به هم بافته شده‌ قرار دارد.

هدف از این لایه رسانای خارجی جلوگیری کردن از نفوذ نویزهای محیط است. همه این اجزا در داخل عایق دیگری قرار گرفته اند.کابل آنتن معمولا مغزی از جنس مس و یک لایه‌ آلومینیومی دارد. استفاده‌ عمومی کابل آنتن برای اتصال تلویزیون به آنتن هوایی است ولی کاربرهای دیگری مثل اتصال رادیو و ماهواره هم دارد.

عوامل موثر بر قیمت هر متر کابل کواکسیال

عوامل متعددی سبب  ایجاد تفاوت در قیمت کابل کواکسیال می شود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرعت انتقال سیگنال
• پهنای باند
• قابلیت ممانعت از نفوذ تداخلات و نویزها
• ماده استفاده شده و ویژگی ظاهری سیم کواکسیال
• نوع کاربرد کابل
• متراژ و سایز لازم
• نوسانات بازار
• برند شرکت تولیدی

کابل و سیم آیفون

کابل آیفون که دارای انواع کابل‌های معمولی و کابل‌های فویل‌دار است به‌ عنوان قسمتی از سیستم ارتباطی داخل ساختمان، اهمیت بسیار بالایی در نظام سیم‌کشی برقی ساختمان دارد. بی شک برای انتقال صدا در آیفون معمولی و البته انتقال صدا و تصویر در آیفون‌های تصویری به کابل‌های دقیقی احتیاج داریم که مناسب این کار باشند. به دلیل اینکه کیفیت سیم و کابل برای انتقال درست صدا و تصویر در سیستم آیفون اهمیت زیادی دارد، از گذشته تا الان، انواع و اقسام سیم و کابل برای این امر تولید شده است.

در این بین بهترین و مناسب‌ترین نوع کابل برای این کار به دو عامل مهم بستگی دارد؛ جنس و قطر کابل آیفون تأثیری مستقیم بر کیفیت انتقال صدا و تصویر در سیستم آیفون ساختمان‌ها دارند. حال باید این نکته را هم در نظر بگیریم که در انتخاب سیم و کابل برای سیستم آیفون باید بهترین و درست‌ترین انتخاب را انجام دهیم، استفاده از کابل آیفون معمولی برای آیفون‌های تصویری ممکن است باعث ایجاد اشکال و نویز شود.

کابل و سیم تلفن چیست؟

کابل تلفن در ارتباط تلفنی مدرن امروزی، نقش مهمی دارد. در ارتباط با مایکرو ویو و ارتباطات ماهواره ای، کابل های مسی و فیبرهای نوری، ارتباط و اتصالات لازم را انجام می دهد. کابل های مخابراتی کار انتقال سیگنال ها و دیتاهای مخابراتی را انجام می دهند.

مشخصات فنی کابل و سیم تلفن

در رنگ بندی، کابل ها به دو دسته تقسیم می شوند: رنگ های مشکی، سفید، زرد، بنفش، قرمز رنگ های اصلی کابل ها هستند. رنگ های طوسی، سبز، قهوه ای و نارنجی رنگ های فرعی هستند. سطح مقطع کابل ها (قطر مغزی) با قدرت انتقال سیگنال رابطه مستقیم دارد.

با درصد بیشتر می توان مسافت طولانی را بدون افت ولتاژ جبران کرد. قطرهای 0.4 و 0.5 و 0.6 را می توان انتخاب کرد. کابل های تلفنی، بر اساس مکان دسته بندی می شود. به کابل های که بیرون ساختمان است که مخابرات نصب می کند کابل سیاه یا کابل های بیرونی گفته می شود. به کابل های که داخل خانه نصب می شود، کابل های داخلی گفته می شود.

سیم برق نایلونی

سیم برق نایلونی یا سیم بند تخت، سیمی است که در صنایع مختلف مخصوصا ساختمان سازی از آن استفاده زیادی می شود. برای مثال در سیم کشی لوستر و آباژور برای نیاز ولتاژ پایین تر از سیم نایلون بند تخت استفاده می شود. سیم برق نایلونی وظیفه انتقال جریان الکتریکی از نقطه ای به نقطه دیگر را برعهده دارد.

این محصول متشکل از دو لایه سیم نازک به هم چسبیده است که یک روکش سفید، روی آن را پوشانده است. جنس روکش این سیم، غالبا از پلاستیک نرم یا PVC است. سیم برق نایلون می تواند هادی از جنس آلومینیوم و مس داشته باشد. با این حال اغلب سیم های برق نایلونی که در ساختمان استفاده می شوند، هادی های مسی دارند.

به این دسته از سیم ها، سیم دولا سفید هم گفته می شود، چون این سیم ها از دو لایه جداگانه سیم تشکیل شده اند که به هم چسبیده شده اند. این چسبندگی توسط عایق سفید به وجود آمده است. این عایق باعث می شود تا بین سیم فاز و نول اتصالی به وجود نیاید و انعطاف پذیری آن بیشتر شود. چون عایق پلاستیکی از موادی نرم ساخته شده است.

ضخامت سیم های نایلونی

روی هادی مسی این سیم ها یک روکش قرار داده شده است که اغلب ضخامتی کم دارد و بسیار منعطف است. با این حال این سیم ها برای مصارف مختلفی طراحی شده اند و در انواع مختلف و ضخامت های مختلف به بازار عرضه می شوند.

این سیم ها متشکل از دو لایه هستند که یکی از آن ها به فاز و لایه دیگر به نول وصل می شود. دلیل استفاده از روکش نایلونی و سفید در این کابل ها این است که بین سیم فاز و نول اتصالی به وجود نیاید. در سیم کشی کلید پریز، سیستم روشنایی و دیگر بخش های ساختمان از این سیم ها استفاده زیادی می شود.

ویژگی سیم بند تخت

این سیم ها بسیار قابل انعطاف هستند.

روکش این محصولات اغلب سفید است.

ولتاژ نامی سیم برق نایلونی بین 200 تا 400 ولت است.

بیشترین دمای مورد استفاده این سیم ها تا 70 درجه سانتی گراد است.

این سیم ها هم مانند دیگر سیم ها از عایق، پوشش میانی و روکش ساخته شده اند.

این سیم ها سایزهای مختلفی دارند و در سایزهای 0.5*2، 0.75*2، 1*2، 1.5*2، 2.5*2 و غیره به بازار عرضه می شوند.

نکات ایمنی هنگام استفاده از سیم برق نایلونی

قبل از استفاده از سیم های برق نایلونی باید جریان برق قطع باشد.

در درجه های دمایی بالا نباید این سیم را استفاده کرد.

روکش این سیم ها باید سالم، بدون پارگی، برجستگی یا فرورفتگی باشد.

سیم های برق نایلوی نباید در داخل آب، مواد شیمیایی و اسیدی استفاده شود.

از این سیم ها با سطح مقطعی استفاده شود که تحمل دریافت بار دستگاه را داشته باشد.

کاربرد سیم برق نایلونی

در سیم کشی کلید پریز

درسیم های خانگی

در سیم کشی سیستم های روشنایی

در سیم کشی داخل محصولات برقی

در سیم کشی در کارخانه ها و خطوط تولید

نام گذاری لاتین سیم های برق ساختمان

نام گذاری سیم های برق ساختمان براساس فاکتورهای جنس هادی و روکش و شکل آن ها مطابق با استاندارد VDE آلمان به شرح جدول زیر است:

حروف	شرح
N	سیم مسی ساخته شده مطابق با استاندارد VDE المان
Y	عایق نوع PVC
F	نرم بودن سیم
A	مناسب برای استفاده در داخل لوله
M	مقاومت در برابر رطوبت
S و Z	سیم های مخصوص

به طور معمول سیم های مفتولی با نام لاتین NYA و سیم های افشان با نام NYAF شناخته می شود. برای آشنایی بیشتر با مشخصات و انواع استانداردهای نامگذاری سیم و کابل به مقاله “انواع استاندارد سیم و کابل و مشخصات فنی و کاربرد ” مراجعه شود.

انتخاب سایز مناسب سیم و کابل برق ساختمان

انتخاب سایز مناسب سیم های برق ساختمان بر اساس مصرف کننده اهمیت بسزایی دارد. چرا که انتخاب سایز سیم برق نامناسب می تواند موجب آتش سوزی و آسیب به وسایل برقی گردد. توجه به این نکته ضروری است که در ساختمان باید سیم و کابل استاندارد مورد استفاده قرار گیرد. یکی از برندهای استاندارد سیم کابل برند سیم و کابل کمان می باشد. سایز مناسب کابل و سیم های برق با توجه به فاکتورهایی از جمله مقدار جریان بار، طول سیم، مقدار افت ولتاژ مجاز و شرایط محیطی بستگی دارد. اما با توجه به اینکه به صورت سر انگشتی این عوامل در ساختمان ها چندان تغییر نمیکند سایز مناسب استفاده شده در این مکان ها با توجه به استاندارد نظام مهندسی برق و ساختمان به شرح زیر است:

• برای کابل اصلی که برق را از کنتور به جعبه فیوز هر واحد می برد،
  • 3 رشته سیم 6 برای کنتور تکفاز 32 آمپر
  • 5 رشته سیم 4 برای کنتور سه فاز 15 آمپر
  • 5 رشته سیم 4 برای کنتور سه فاز 25 آمپر
  • 5 رشته سیم 6 برای کنتور سه فاز 32 آمپر
  • 3 رشته سیم 10 برای کنتور تک فاز 50 آمپر
  • 5 رشته سیم 16 برای کنتور سه فاز 50 آمپر
• برای روشنایی ها، شامل لامپ ها ،لوسترها از سیم نمره 1.5 و به صورت سه رشته استفاده می شود
• تمام پریز های برق، چه در آشپزخانه باشد، چه در اتاق خواب ها و یا پذیرایی، از سیم نمره 2.5 و به صورت سه رشته استفاده می شود.
• مدار کولر آبی از تابلو مینیاتوری تا کلید کولر سه رشته سیم 1.5 و از کلید تا کلید ایزولاتور روی پشت بام کابل 5 در 1.5
• کولر گازی تکفاز کابل 3 در 4 با حفاظت 20 آمپر و کولر گازی سه فاز کابل 5 در 2.5 با حفاظت 16 آمپر
• کابل آسانسور با سایز 5 در 6 میلی متر سه فاز با حفاظت 32 آمپر B
• سیم تلفن برای هر واحد از سیم چهار رشته یا همان دو زوج نمره 0.6 استفاده می شود. همچنین این سیم باید از نوع فویل دار انتخاب شود تا احتمال نویز گرفتگی خطوط تلفن کمتر شود. در ساختمان های جدید همچنین از فیبر نوری به جای سیم تلفن استفاده می شود.
• برای سیم آیفون 8 رشته (4 زوج) و نمره 0.6 استفاده می شود.
• کابل آنتن باید کابل کواسیال ۷۵ اهم است
• برای سیستم اعلان حریق ها در تمامی قسمت ها سیم شماره ۱٫۵ استفاده می شود. دقت گردد که کابل مقاوم در برابر حریق بوده و تولید کننده جز وندور لیست آتشنشانی باشد.

مورد مهمی که باید در انتخاب سیم و کابل ساختمان و اماکن مد نظر قرار گیرد این است که درصورتی که طراح تأسیسات برقی در نقشه ها سایز بالاتری برای سیم و کابل در نظر گرفته باشد، طبق نظر ایشان باید عمل کرد.

در سایت نمالایت انواع مختلف سیم و کابل برق از برندهای مختلفی همچون سیم و کابل کمان، سیم و کابل مغان و سیم و کابل البرز الکتریک برای خریداری موجود است، که با مراجعه به این صفحه میتوانید از آن ها بازدید نموده و محصول مورد نظر را حریداری کنید.